झिओनाच्या दिकेन वाटचाल.
चार हजार वर्सां आदीं, देवान अब्राहमाक मेसोपोटोमिया हांगा दर्शन दिलें आनी सांगलें, ‘तूं तुज्या देसांतल्यान भायर सर. तूं तुज्या पिळगे पासत तशेंच तुज्या बापायच्या घरांतल्यान भायर सर, हांव दाखयतां ते भुंयेचेर तूं वच. आनी हांव थंयच एक व्हड देस निर्माण करतलों.’ अब्राहमान देवाचें सांगणें आयकलें. अब्राहमान देवाची आज्ञा मानून घेतली आनी तो देवान सांगिल्ल्या कन्नान ह्या भुंयेचेर आयलो. थंय तो आपलो पूत इसाक आनी नातू जेकोब, जाका उपरांत इज्राअल अशें नांव पडलें.
इज्राअल आनीक ताचीं बारा भुरगीं इजिप्ट गेलीं कारण कन्नानच्या भुंयेर दुश्काळ पडिल्लो. इजिप्टांत वचून तांची पिळगी वाडली आनी ताचें रुपांतर एका व्हड राज्यांत जालें. इजिप्शियनांक भंय आशिल्लो तांचे मजगती रावपी बळिश्ट इज्राअलींचो. आनी हाका लागून इजिप्शिअनांनी इज्राअलींक गुलाम केले आनी तांची जीण भिरांकूळ करून उडयली. चारशे तीस वर्सां इजिप्टांत घालयल्या उपरांत मोजेसान तांकां गुलामगिरींतल्यान भायर काडलें. त्या उपरांत रेड सी च्या मार्गान ते अरेबियांत आयले. थंय सिनाईच्या दोंगरार तांणी देवाचो कायदो स्विकारलो.
मोजेसा वांगडा इजिप्ट सोडून आयिल्ल्या इज्राअलांच्या पिळगेन तांची नवी पिळगी देवाच्या वचनाचेर विस्वास दवरून देवान वचन दिल्ल्या भुंयेचेर जोश्वा वांगडा प्रवेश करी मेरेन तांचे पिळगेक हांगा थंय भोंवपाक भाग पाडले.
चारशे वर्सां मेरेन इज्राइलच्या बारा जमातींचेर ज्युजांनी मोजेसच्या कायद्या प्रमाण राज्य केलें. तेन्ना तांकां दिसलें की, हेर देसां प्रमाण तांचोय एक राजा आसचो तेन्ना देवान सौल हांकां तांचो राजा म्हूण नेमणूक केली. सौलान चाळीस वर्सां मेरेन तांचेर राज्य केलें. सौला उपरांत डेविड हांणी चाळीस वर्सां मेरेन राज्य केलें. उपरांत डेविडाचो पूत सोलोमन हाणें चाळीस वर्सां राज्य केलें. सोलोमनच्या कार्यकाळांत इज्राअलाचें राज्य व्हड वैभवाचेर आशिल्लें. आनी उपरांत पयलें मंदीर बांदलें. पूण सोलोमनाचें काळीज जाण्टे पिरायेक लागून देवा पासून पयस गेल्ल्या कारणान देवान ताका सांगलें की, तांच्या धा जमातींचेर ताचो पूत राज्य करूंक शकचो ना.
सोलोमनाच्या मरणा उपरांत, इज्राअल राज्याचे वांटे जाले, आनी उत्तरे कडल्या 10 जमातींचेर पातकी राजांनी राज्य केलें, जे डेविड आनी सोलोमनाचे वंशज नासले. हें उत्तरे कडलें राज्य इज्राअल नांवानच नामनेक पावलें आनी सामारिया हें ताचें राजपाटण जालें. दक्षिणे कडलें ल्हान राज्य ज्युदाह नांवान वयर सरलें आनी जेरुजालेम हें ताचें राजपाटण जालें आनी ताचेर डेविडाच्या वंशजांनी आपलो शेक सांबाळ्ळो. दोन राजां कडल्यान सुरवात जाल्ल्या दक्षिणेच्या राज्याचेर 16 राजांनी राज्य केलें आनी फुडाराक ह्या वाठारांतल्या लोकांक ज्युदाहान केल्ल्या राज्या खातीर ताच्याच “ज्यू” ह्या नांवान हो वाठार मुखार सरलो.
उत्तरे कडल्या इज्राअल राज्याच्या पातकीपणा खातीर, असायरियनांनी तांचेर आपलो अधिकार स्थापीत केलो. जे इज्राअली थंय उरले ते उश्ण देसांच्या लोकां मदीं भरसले आनी सगळ्या जमिनीचेर आपलो ताबो मेळयलो. हे लोक मागीर सामारिटन्स म्हूण नामनेक पावले आनी उत्तर इज्राअलाच्यो 10 जमाती परत एक देस जावंक पावलो ना.
ज्युदाहाचें दक्षिण राज्य हेर देवाची सेवा करता म्हूण ख्यास्त दिवंक बेबिलॉनान तें आपल्या कडेन घेतलें, आनी देवूळ मोडलें पूण 70 वर्सां उपरांत, ज्यू ज्युदाहाक परतले, जेरुजालेमांत तांणी देवूळ परतून बांदलें आनी डेविडाच्या वंशजाचो राजा म्हूण तांणी राज्य चालू केलें.
येशू क्रिस्ताच्या वेळार, ज्युदाह देस ज्युदाईया नांवान नांवारुपाक आयिल्लो आनी तो रोमाच्या शेकातळा वावुरतालो. इज्राअलाच्या घरांतलें शेणिल्ल्या मेंढरूंचेर पुराय ज्युदाईया भर येशू क्रिस्त आनी ताच्या अनुनायीयांनी गोस्पलाचो उपदेश भेटयलो. मंत्रालयाच्या साडे तीन वर्सां उपरांत, ज्युंनी येशू क्रिस्ताक तांचो प्रेशीत म्हूण मानपाक नकार दिलो आनी रोमाच्या गव्हर्नरा कडेन ताका खुर्सार मारपाची विनवणी केली. तीन दिसां उपरांत, तो मरणांतल्यान उदेलो आनी सर्गांतल्या बापायच्या उजव्या हातांत वचचे पयलीं ताणें आपल्या अनुनायीयांक आपूण जिवो आशिल्ल्याचें दाखयलें.
येशू क्रिस्ताक खुर्सार मारचे पयलीं ताणें भविश्यवाणी केल्ली की, म्हाका न्हयकारल्याची शिक्षा म्हूण जेरुसालेम लासतलें. थंय आशिल्लें मंदीर निस्तनाबूद जातलें आनी ज्यू बंदी म्हूण हेर देसांनी जिणें जगतले. आनी ही भविश्यवाणी जेजुच्या जल्मा उपरांत 70 सालांत रोमन सम्राट टायटस हाणे जेरूसालेम जिखल्या उपरांत खरी ठरली. 1800 वर्सां ज्यू पुराय संवसारभर आशिल्ल्या देसांनी विखरून पडले.
1948 सालांत एक अजाप घडलें. एक अशक्य आशिल्ली गजाल घडणुकेंत आयली. इज्राअलेचें राज्य स्थापन जालें आनीक ज्यू लोकांक देवान दिल्ल्या वचना प्रमाण देवाचें राज्य फाव जालें. जायत्या क्रिस्तावांनी हाका अजाप म्हूण मानून घेतलें आनी हो देवाचो आशिर्वाद म्हूण मानलो. खरोच देवाचो आशिर्वाद काय सैतानाचें काम.... ह्या फिल्मांतल्यान ताजेर उत्तर मेळटा.
