Te hīkoi ki Hīona - tauaru kiriata i roto i te reo Maori

Video

April 28, 2015

I tōna whā mano tau ki muri, ka puta ake te Atua ki a Aperehama i Mehopotāmia ka kī ake “E puta i ō whenua, e wehe i ō iwi, i te whare o tō Pāpā, ki tētahi whenua ka whakaturia atu e au ki a koe. Māku ka puta i a koe he iwi rangatira” Ka whakaae a Aperehama ki tā te Atua i tohutohu ai, ka puta ki te whenua i ōatihia ki a ia, ki Kānana, ki reira noho ai me tāna tamaiti a Īhaka me tana mokopuna a Hākopa, a tāria te wā, ka tapaina ko Iharaira.

Ka puta a Iharaira me āna tamaiti tekau mā rua ki Īhipa i te pānga o te tau nihoroa ki Kānana, hākerekere ana te tātai uri, he iwi mana nui. Ka wehi ngā iwi o Īhipa i te mana nui o Iharaira e noho ana ki roto i a rātou, ka whakataurekarekatia rātou, ka taimaha hārukiruki tō rātou ao i roto i te mauāhara. Ka rere ngā tau whā rau toru tekau i roto o Īhipa, ka wetekina ō rātou here e Mohi, ka arahina rātou e ia, whakawhiti tonu atu i te Moana Kura ki Arāpia, ki reira rātou whiwhi ai i te kupu a te Atua i Maunga Hīnai.

Kīhai te reanga i wehe tahi ki a Mohi i Īhipa i āheitia kia uru ki te whenua i ōatitia nā te korenga o rātou i whakapono ki te Atua. I tukuna rātou kia noho manene i te pūihi mo te whā tekau tau. Nō te aranga rā anō o te reanga hou i whakapono nui ki te atua, katahi rātou ka tomo ki te whenua i ōatitia i raro i te mana o Hōhua.

I roto i ngā whā rau tau, ka noho ngā hapū tekau mā rua o Iharaira i raro i te mana o ngā Kaiwhakawā e ai ki te ture a Mohi. Ka hiahia rātou ki te whakatū i tētahi kīngi kia rite ki ētahi atu iwi, ka tohua a Haura e te Atua hei kīngi. Whā tekau tau te roa o tōna noho hei kīngi, katahi ka tū ko Kīngi Rāwiri mo te whā te kau tau, ka whai ko tāna tama ko Horomona me tōna whā tekau tau hoki. I te wā o te kīngitanga o Horomona, i tino angitū te iwi o Iharaira, ka hangaia e rātou te temepara tuatahi, engari kaumātua ana a Horomona, ka tahuri tōna aro i te atua, ka kī ake te Atua, tekau ngā hapū o Iharaira e kore nei e noho ki raro i te rangatiratanga o tāu tamaiti.

Mate rawa a Horomona, ka tōtara-wāhi-rua a Iharaira. Tekau ngā hapū o te raki i noho i raro i te mana o ētahi kīngi tautauhea, kāore nei o rātou toto i heke i a Rāwiri me Horomona. I ū tonu te ingoa o Iharaira ki ngā iwi o te raki, ko Hamāria te taone matua. Ko te ingoa o te whenua mokoriki ki te tonga ko Hūrā. Ko Hiruhārama tōna tāone matua, ko ōna rangatira ko ngā uri o Rāwiri. Nō te 2 Kīngi 16, ka karangatia ngā uri o te whenua ki te tonga he “Hūrae”, i tapaina ki te ingoa o te whenua o Hūrā.

He mōrikarika nō rātou ki te iwi o te whenua ki te raki, o Iharaira, ka haukerekeretia rātou, ka whakataurekarekatia e te iwi Ahiriana. Ko ngā uri o Iharaira i toe ka moe ki ngā iwi tauiwi i uru ki roto i a rātou. Ka tapaina ko ngā iwi nei ngā Hamaritana. E kore anō ngā hapū tekau o Iharaira ki te raki e noho hei iwi kotahi.

Ka rere te wā, ka mauherea te iwi o te tonga, a Hūrā, i Papurona. Hei utu mō te whakapono ki ō rātou atua horihori, ka haukerekeretia tō rātou temepara, engari ka rere te whitu tekau tau, ka hoki ngā Hūrae ki Hūrā, ka whākatūria anōtia te temepara o Hiruhārama, ka tū tonu te kīngitanga i heke i a Rāwiri.

I te wā o Te Karaiti, ka panonitia te ingoa o Hūrā, ka tapaina ko Hūria, he mea noho i raro i te mana o Rōma. Ka hohouia e Ihu Karaiti me ōna apataki te Rongopai ki Hūria, i a rātou e kimi ana i ngā uri manene o te whare o Iharaira. E toru tau ia e hohou ana i te Rongopai, ka ākiritia a Ihu e ngā Hūrae, he kore nō rātou i whakapono ko ia te Kaiwhakaora, ka whakawaia e rātou te kāwana o Rōma kia rīpekatia ia. E toru rā āmuri mai, ka ara mai anō ia i te mate, ka puta ora ki ōna apataki, katahi ka piki ki te taha matau o Te Matua Nui i Te Rangi.

I mua i te rīpekatanga o Ihu, ka matakitetia e ia, hei utu mō tōna ākiritanga, ka wera a Hiruhārama i te ahi, ka haukerekeretia te temepara, ka mauherea ngā Hūrae ki ngā whenua o te ao. Ka hua tōna i matakite ai i te tau 70 i muri i tōna matenga i te rironga o Hiruhārama i te Ariki Rōmana, i a Taituha. 1800 tau ngā Hūrae e noho manene ana i ngā whenua o te ao.

I te tau 1948, ka pahawa he mīharotanga nui. Ka tū ko Te Mana Tōpū o Ihirama, ka nōhia anōtia te whenua ōati e te iwi Hūrae. Kua horapa te pānuitanga o te iwi Karaitiana i te karere nei, he merekara, he mea whakapai nō te Atua, engari āe rānei he tauwhirotanga nō te Atua, he hua aparangi rānei? Kei roto i te whitiata nei ngā taipitopito.

 

 

 

mouseover